header('Content-Type: text/html; charset=utf-8');
Odeeyfannoo

Soomanni Maali?

Soomanni Maali? Sadarkaa soomanaa wajjiin
 
Afaan Arabaatiin Soomana jechuun if qabuudha.
Shari’aatti Nyaataa fii dhugaatii akkasumas waan soomana balleeysurraa if qabuun Rabbiif Ibaadaa godhuudha.
 
Sadarkaa Soomanni qabu:
 
Soomanni sadarkaa guddoo qaba. Warri Soomanaa guyyaa qiyaamaa hulaa kophaa tan Ar-Rayyaan ja’amtuun yaamamuuf taa’an. Galata Soomanni qabu Rabbuma qofaatu beeka. Rabbiin guutumaan guututti waan warra Soomanaatiif qopheeyse nu hin beeysisne garii qofa irraa nuuf akeeke.
 
Rasuulli sallallaahu aleeyhi wasallam Hadiisa kheeysatti waan Rabbiin soomana laalchisee je’e hoggaa dubbatu akki je’e:
“Rabbiin ol tahe Soomanni anaafi, anaatu galata Isaa deebisa je’e”
Bukhaarii: 1904
 
Hadiisa Bukhaarii fii Muslim Gabaasan Kheeysatti Nabiyyiin sallallaahu aleeyhi wasallam:
“Jannata kheeysa Hulaa Al-Rayyaan ja’amtuutu jira, Guyyaa Qiyaamaa Warra Soomaneetu Isiidhaan Seena, Isaan malee Namni biraa Tokkolleen hin seenu. Warri Sooamanaa mee? Ja’anii yaamaniin; Hogga Isaan seenan hulaan sun ni cufamti.”
Bukhaarii: 1896 muslim: 1152
 
Soomanni guyyaa qiyaamaa magantaa dhaabbattee siif falama. Rasuull sallallaahu aleeyhi wasallam: “Soomanaa fii Qur’aanni guyyaa qiyaamaa gabrichaaf magantaa seenan. Soomanni ni ja’a: Yaa Rabbi! Nyaataa fii feedhii Isaa irraa Isa dhorge, Magantaa Isaan na dhaabi. Qur’aannis ni ja’a: Yaa Rabbi! Halkan rafuun isa dhorge, Magantaa Isaaf na godhi. Akkasitti lamaanuu Isaaf magantaa seenan.”
 
Sahiihul Jaamii’i: 3882
 
Baga Gammade Baatii Ramadaanaa geeysee
Baatii Quraanni kheeysatti bu’e, Baatii Araaramaa.
Baatii Salaata Taraawii fii Tahajjudaa.
Baatii Towbaa.
Baatii Sheeyxaanni hidhamtu.
Baatii Hulaaleen Jannataa banamtu.
Baatii Hulaaleen Jahannam cufamtu.
Baatii Arjummaa fii Tola Olinsaa.
Baatii Ibiddarraa Itti Bilisooman.
Baatii Halkan Leeylatul Qadrii kheeysa jiru.
Baatii Du’aa’ii.
Baatii Jihaadaa.
Baatii galanni dalagaa Gaariin dachaa tahu.
Baatii tana gahuu keetiif gammadi. Irraa fayyadamuufis karoorfadhuu itti seeni.
 
Rasuulli sallallaahu aleeyhi wasallam akki je’e:
“Baatii Ramadaanaa hoggaa seene, Sheeyxaanni ni hidhamti, Hulaaleen Ibiddaa ni cufamti, Hulaaleen Jannataa ni banamti. Lallabaan ni Lallaba: “Yaa Nama kheeyrii barbaadu gama kheeyrii as gargali, Yaa Nama hamtuu barbaadu hamturraa gabaabbadhu. Warra Rabbiin Ibiddarraa Bilisoomsuutu jira halkan hunda kheeysatti.”
 
Bukhaarii: 1898
Tirmizii: 682
 
Soomanni Ramadaanaa arkaana Islaamaa shanan irraa tokko. Rabbiin Qur’aana kheeysatti akka soomannu nu ajajee jira.
 
Rabbiin ol tahe akki je’e: “Yaa warra amantan Soomanni akkuma warra isiniin duraa irratti dirqama godhame isnirrattillee dirqama godhamee jira.”
 
Al-Baqaraa: 186
 
Ramadaana soomanuun dirqama kan godhame bara Hijiraa lammaffaa baatii Sha’baan kheeysa ture.
Soomanni eenyurratti dirqama?
Soomanni nama Muslimaa sammuun fayyaa qabdu, kan dargaggummaa seene (amata 15 ol nama tahe ykn amata 15 gaditti malllattoon dargaggummaa irraa mullatte), fayyaa qaamaatis kan qabu, nama biyya Isaa jiru ykn nama bakka qubate jiru fii yoo dubartii taate tan dhiiga dhalaa fii heeydii irraa qulqulluu taate hundarratti dirqama.
 
Kaafira soomanni irraa hin qeebalamu, Maraataa sammuun fayyaa dhabde Soomanni irratti dirqamaa miti, daa’ima hin ballaghin (dargaggummaa hin seenin) soomanni irratti dirqamaa miti garuu yoo soomana irraa qeebalama, soomanuun Isaaniif jaalatamaadha.
 

5 Comments

  1. As wr wb mashlaa Mashlaa nur hudaa soraa qalbii kenyaa tii jabadhaa itii nuu fufaa anii garre nura hudaa kesaa galuu barbadaa akmitii argadhaa

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Back to top button